Sekilas politik luar negara

 

Pada 3 hari yang lepas iaitu pada tanggal 18 Jun 2021, rakyat Iran telah keluar untuk mengundi calon pilihan raya presiden baharu yang menepati citarasa mereka. Presiden Iran sekarang, iaitu Hassan Rouhani tidak boleh bertanding pada pemilihan presiden kali ini kerana perlembagaan Iran tidak membenarkan memegang jawatan presiden melebihi 2 penggal berturut-turut. Maka rakyat Iran perlu memilih calon-calon yang terdiri daripada golongan konservatif dan reformis. Politik Iran terbahagi kepada 2 golongan iaitu golongan konservatif, iaitu mereka yang berpegang teguh kepada prinsip-prinsip revolusi iran yang menjadi asas kepada pembentukan Republik Islam Iran dan memilih untuk bersikap konfrontasi kepada negara-negara barat terutamanya Amerika Syarikat, manakala reformis pula mereka yang mahu berbaik-baik kepada negara barat dan dan mahu menumpukan kepada membangunkan kembali ekonomi pasca sekatan ekonomi yang dikenakan oleh negara barat kepada negara Iran.

Antara calon-calon pemilihan presiden kali ini iaitu antaranya ialah Ebrahim Raisi, calon presiden pada tahun 2017 yang menentang presiden semasa Hassan Rouhani di mana beliau hanya kalah sebanyak 8,000 undi sahaja dan merupakan calon kegemaran untuk menang dalam pilihan raya kali ini jika dibandingkan dengan 2 calon yang lain yang bertahan setelah 4 calon lain menarik diri di mana rata-ratanya merupakan calon daripada golongan konservatif itu sendiri seperti Mohsen Rezaee yang merupakan bekas pegawai senior dalam Tentera pengawal revolusi Islam dan Abdolnaser Hemmati yang merupakan bekas gabenor bank negara Iran. Terdapat juga calon-calon lain yang bertanding pada pilihan raya presiden kali ini tetapi pencalonan mereka ditolak oleh “majlis syura ulama” Iran ataupun dalam bahasa inggerisnya dipanggil “The assembly of experts” yang merupakan sebuah badan yang terdiri daripada 12 orang ulama ataupun fiqih syiah islam yang dilantik oleh pemimpin agung Iran Ayatollah Ali Khamenei dan juga merupakan penentu keputusan sama ada calon-calon ini tepat untuk menjadi calon dalam pilihan raya presiden kali ini. Calon-calon yang ditolak pencalonannya ialah seramai 600 orang termasuk Ali Larijani, mantan speaker parlimen iran yang merupakan seorang konservatif tetapi agak lembut dengan golongan reformis dan Ahmad Ahmadinejad yang merupakan mantan presiden Iran selama 2 penggal yang mencari peluangnya untuk kembali menjadi presiden.

Jadi, pilihan raya pada kali ini dilihat agak sedikit suram kerana kebanyakan rakyat Iran sudah menjangka bahawa Ebrahim Raisi akan memenangi pilihan raya tersebut kerana calon-calon lain yang tidak begitu popular dan disebabkan tiada calon terkemuka yang mampu mencabar Ebrahim Raisi. Pilihan raya presiden kali ini mencatatkan peratusan hanya sebanyak 48.8 peratus, paling rendah sejak daripada pilihan raya 1989 di mana hanya sebanyak 51 peratus peratusan keluar mengundi dicatatkan.   Seterusnya, rakyat Iran melihat pilihan raya pada kali ini tiada makna kerana mereka menganggap bahawa presiden semasa Hassan Rouhani tidak mampu memperbaiki keadaan ekonomi negara tersebut setelah diberi sekatan ekonomi tertinggi oleh Amerika Syarikat. Oleh itu, mereka sudah muak dan tidak mahu turun mengundi lagi kali ini.

Kebanyakan negara terutamanya negara barat menyatakan kerisauan mereka apabila seorang konservatif tegar seperti Ebrahim Raisi diangkat menjadi presiden Iran yang baharu. Ditambah pula dengan rekod beliau sebelum ini dimana beliau dituduh terlibat dalam pembunuhan beramai-ramai dalam penjara pada tahun 1988. Ini menyebabkan pertubuhan amnesty dan pertubuhan hak asasi manusia membantah dan mengecam beliau ekoran penglibatan beliau dalam pembunuhan beramai-ramai tersebut. Selain itu, perjanjian nuklear yang ditandatangani oleh negara Iran dan Kesatuan Eropah pada tahun 2015 juga menimbulkan sedikit sebanyak pertanyaan di mana Ebrahim Raisi merupakan penentang bagi perjanjian tersebut. Namun adakah nadanya akan berubah setelah dipilih sebagai presiden baharu Iran. Dalam sidang media pertama setelah dipilih sebagai presiden, beliau menyatakan kesanggupan untuk berunding semula perjanjian tersebut dengan negara barat terutamanya Amerika Syarikat yang kini juga dibawah kepemimpinan presiden baharu Joe Biden.

Disamping itu, beliau juga berikrar akan memperbaiki hubungan dengan negara-negara jiran antaranya negara-negara arab seperti Arab Saudi, Iraq, dan lain-lain lagi. Ini kerana beliau harus berbaik dengan musuh terdekat seperti Arab Saudi yang sudah menamatkan hubungan diplomatik dengan Iran pada tahun 2016 selain daripada kedua-dua negara tersebut sudah terlibat dalam perang proksi sekian lama. Iran juga mempunyai hubungan yang buruk dengan Iraq apabila kedua-dua negara tersebut sudah terlibat dalam perang Iran-Iraq pada tahun 1980 ketika Saddam Hussein yang memimpin Iraq kala itu melancarkan perang terhadap Republik Islam yang baru ditubuhkan di bawah kepimpinan Ayatollah Khomenei. Selepas Saddam Hussein digulingkan pada tahun 2003 semasa penceborohan oleh Tentera USA dan sekutunya, Iran memperluaskan pengaruhnya ke dalam Iraq melalui lantikan beberapa pemimpin politik yang bermazhab syiah seperti pelantikan Nouri Al-Maliki sebagai perdana menteri Iraq di samping penubuhan tentera paramiliter yang mendapat tunjuk ajar daripada Brigate al Quds di bawah pimpinan Jeneral Qassim Soleimani untuk menentang pengganas ISIS. Penglibatan Iran ini mendapat pelbagai tentangan daripada masyarakat Iraq itu sendiri. Justeru ini merupakan hal yang perlu Ebrahim Raisi tangani terlebih dahulu untuk memastikan bahawa keamanan dan kestabilan negara Iran terjamin dahulu sebelum melangkah untuk menghadapi Amerika Syarikat dan negara-negara Eropah yang lain.

Jadi agak menarik untuk kita melihat di sini sama ada Ebrahim Raisi ini mampu untuk mengemudi Iran ke arah yang lebih baik lagi daripada pendahulunya dari segi pertumbuhan ekonomi terutamanya yang terjejas teruk ekoran sekatan ekonomi yang dikenakan oleh USA ke atas Iran pada tahun 2018. Oleh itu, marilah sama-sama kita melihat apakah tindakan beliau yang pertama selepas dilantik sebagai presiden Iran yang baharu nanti.